KANDANGAN (TABIRkota) – Bubuhan sanak kita nang badiam di Pagar Haur, Kampung Jelatang, Kacamatan Padang Batung, Kabupatin Hulu Sungai Selatan (HSS), Kalimantan Selatan (Kalsel) hudah am bamula manugal harian Arba (8/12) samalam.
Katua Palaksana Kagiatan matan Majelis Dzikir Raudhatul Firdaus, H Muhammmad Kusasi mamadahakan, bubuhan pambakalan datangan pas acara manugal tu ti, nang kaya Pambakal Kampung Melawan, Malilingan, Durian Rabung wan Kampung Malutu.
“Manugal ni tradisi, budaya matan datu nini bahari pas rahatan mananam banih nang musti digawi bubuhan kita nang bahuma di bukit atawa gugunungan,” ujar sidin.

Manugal ngitu iya batanam banih di padang karing, di wadah nang tinggi nang kaya bubukitan atawa gugunungan, kada di pahumaan nang babanyu.
Manugal ngini lakunnya di gawi basasamaan atawa bagutung ruyung.
Kurang labih haja wan bubuhan tani nang batanam banih di pahumaan, digawi basasamaan nang biasanya disambat ba’arian atawa bahandepan ujar dangsanak kita bubuhan Bakumpai (sub etnis Dayak yang mendiami kawasan bantara sungai, red) manyambatnya.
Ujar H Muhammad Kusasi, manugal ni tatap digawi sababnya gasan malastariaakan budaya wan tradisi datu nini bahari jua.
“Pas manggawi manugal tu ti, karasaan banar rasa badangsanakan wan karakatan bubuhan, maka rami ha pulang,” ujar sidin.
Sabaluman manugal dimulai, bubuhannya tu biasanya mamainakan paring panjang nang kaya jujuluk, nang dihujungnya sudah diulah supaya mau babunyi.
Lamunnya dihantak ka tanah, tungkat tu ti pacangan babunyi. Jadi lamunnya dihantak urang banyak bagantian, suara nang kaluar bagus banar, bairama tu pang, nang dingarani kurung-kurung.
Kurung-kurung tu sama haja wan bahilai ujar bubuhan dangsanak kita di Batang Alai, Kabupatin Hulu Sungai Tangah (HST).
Bahari, urang manugal sambil mamainakan kurung-kurung, jadi pas ditumbukakan ka tanah salajuran taulah luang gasan bubuhan bibinian mamasukakan paung banih.
Lamunnya wayahini, kurung-kurung tu kabanyakan dimainakan sahibar maramiakan gawian manugal narai wan supaya budaya kita kada hilang. (zda/RA)
Kamus :
Mula ; Bamula = Mulai ; memulai
Matan (Banjar Pahuluan) = Dari
Rahatan = Sedang (melakukan)
Lakun ; Lakunnya (Banjar Pahuluan) = Seperti ; sepertinya
Datu Nini = Nenek moyang
Jujuluk = Galah
Paung = Bibit
Sahibar = Sekedar
Narai = Saja